Halıdan Domates & Salça Lekesi Nasıl Çıkar? (Adım Adım Rehber)

Domates ve salça; asitli, yoğun pigmentli ve yağ içeren yapısıyla halıda hızla iz bırakır. Aşağıdaki rehber; ilk müdahale, su bazlı temizlik, oksijenli çözümler ve enzim destekli yöntemlerle hem sentetik hem doğal liflerde güvenli ve etkili teknikleri açıklar.

İçindekiler

• Giriş: Lekeyi Doğru Tanıyın
• İlk Adımlar: Hemen Ne Yapmalı?
• Taze Leke: Su + Deterjan Protokolü
• İnatçı İzler: Oksijenli Su (H₂O₂) & Karbonat
• Yağlı/Proteinli İzler: Enzim Bazlı Çözüm
• Beyaz Halıda Salça Lekesi
• Halıdan Çorba Lekesi Nasıl Çıkar?
• Hızlı Referans Tablosu
• SSS: Sık Sorulan Sorular
• Önleme İpuçları
• Sonuç & Uyarılar
  
  

Giriş: Lekeyi Doğru Tanıyın

Domates/salça lekesinde üç bileşen vardır: su bazlı sos (kolay çıkar), yağ (deterjan gerekir) ve kırmızı pigment (oksijenli çözüm ister). Başarı için önce fazlalığı alın, sonra deterjanla yağı çözün, en sonda pigment izini oksijen/enzim ile açın.

İlk Adımlar: Hemen Ne Yapmalı?

1. Kazıyın: Kaşıkla yüzeye paralel hareketle fazla salçayı alın. Yaymayın.
2. Emdirin: Beyaz kâğıt havlu/bez ile tampon yapın. Ovmayın.
3. Test: Uygulayacağınız çözeltinin küçük bir bölgede renk testini yapın.

Asla: Sıcak su (pigmenti sabitler), çamaşır suyu (yün/ipeği bozar), sert fırça.

Taze Leke: Su + Deterjan Protokolü

Malzemeler

• 1 su bardağı ılıksu + 1 çay kaşığı sıvı bulaşık deterjanı
• Temiz beyaz bez/kâğıt havlu, sprey şişe

Adımlar

1. Karışımı lekeye tampon yaparak uygulayın. Dıştan içe çalışın.
2. Her seferinde bezin temiz yüzünü kullanın.
3. Temiz suyla durulayın, emici havluyla kurutun.
   
   

İnatçı İzler: Oksijenli Su (H₂O₂) & Karbonat

Pigment izi için oksijen bazlı çözüm etkilidir.

Malzemeler

• %3 hidrojen peroksit (H₂O₂)
• 1 çay kaşığı karbonat (opsiyonel, jel yapmak için)

Adımlar

1. H₂O₂’yi lekeye sprey ile uygulayın; 5–10 dk bekletin.
2. Gerekirse 1:1 H₂O₂+su + az karbonatla jel yapıp lokal uygulayın.
3. Nemde bekletin, sonra ılıksu ile durulayıp kurutun.

Uyarı: Renkli/yün/ipek liflerde ön test yapın; solma riski varsa süreyi kısaltın.

Yağlı/Proteinli İzler: Enzim Bazlı Çözüm

Et/sütlü çorba veya yağlı salça izlerinde enzimli çamaşır deterjanı etkilidir.

1. Ilıksuya az enzimli deterjan karıştırın.
2. Tamponla uygulayın, 10 dk bekletin.
3. Durulayıp kurutun. İz kalırsa oksijenli adımı tekrarlayın.
   
   

Beyaz Halıda Salça Lekesi

Beyaz halıdan salça lekesi nasıl çıkar? %3 H₂O₂ doğrudan uygulanabilir. Gerekirse iki tur yapın; her turdan sonra durulayın. Klorlu ağartıcı önerilmez; lif zedeler.

Halıdan Çorba Lekesi Nasıl Çıkar?

1. Kaşıkla fazla sıvıyı alın.
2. Su+deterjan karışımı ile tampon yapın.
3. Kırmızı/turuncu pigment varsa H₂O₂ ile kısa uygulama yapın.

Hızlı Referans Tablosu

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Halıdan domates lekesi tamamen çıkar mı?

Çoğunlukla evde çıkar. Taze iken deterjan + oksijen adımı yeterli olur.

Hangi deterjan?

Nazik sıvı bulaşık deterjanı veya enzimli çamaşır deterjanı (az miktar).

Karbonat gerekli mi?

Zor izlerde H₂O₂ ile jel oluşturmak için faydalı; zorunlu değil.

Buharlı makinayla geçmeli miyim?

İlk 24 saatte önermeyiz; ısı pigmenti sabitleyebilir.

Önleme İpuçları

• Yemek alanlarında yıkanabilir kilim tercih edin.
• Doldururken dökülmelere karşı tepsi/paspas kullanın.
• Acil durum seti: beyaz bez, sprey şişede su, sıvı deterjan, %3 H₂O₂.

Sonuç & Uyarılar

• Önce fazlalığı alın, sonra deterjanla yağı çözün, en son pigmenti açın.
• Sıcak su ve ovma yok. Renk testi yapmadan kimyasal uygulamayın.
• Geniş/çok değerli yüzeylerde profesyonel destek daha güvenlidir.